Evrenin Küçük Sırları Yazılar

Gülümsemek Ne İse Yarar? Bir Felsefi Bakış Filozof Bakışıyla Başlangıç Gülümsemek… En basit insani davranışlardan biri olmasına rağmen, felsefi olarak bakıldığında bir o kadar derin ve anlam yüklü bir eylem haline gelir. İnsanlar yüzlerce yıl boyunca gülümsemeyi yalnızca bir yüz ifadesi olarak değil, aynı zamanda bir yaşam biçimi, bir etik anlayışının ve toplumsal yapının simgesi olarak da değerlendirmişlerdir. Gülümsemek, yalnızca bir duygu durumunun dışavurumu değil, bir düşünce biçimi, bir varoluşun yansıması olabilir mi? Ya da başka bir deyişle, gülümsemek bizlere varlık, bilgi ve etik üzerine neler öğretebilir? Filozofların tartıştığı derin sorulardan biri, insanların dünyaya karşı gösterdikleri tutumların, bireysel anlamda kendileriyle…

Demir Eksikliği Nelere Yol Açar? Bilimin Işığında Sağlığımıza Bakış İnsan vücudu, küçük gibi görünen ama hayati öneme sahip pek çok mineral ve vitaminden oluşan karmaşık bir sistemdir. İşte bu küçük ama etkili unsurlardan biri de “demir”. Belki günlük yaşamda adını sıkça duyuyoruz, ama gerçekten ne kadar önemli olduğunu çoğu zaman fark etmiyoruz. Peki demir eksikliği sandığımızdan daha ciddi sonuçlara yol açabilir mi? Gelin, bilimsel verilerle desteklenen ancak kolay anlaşılır bir dille bu sorunun derinliklerine birlikte inelim. Demir Neden Bu Kadar Önemli? Demir, kanımızda oksijen taşıyan hemoglobinin üretiminde temel rol oynar. Hücrelerin enerji üretiminden bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasına kadar pek çok…

Bunu söylemekten çekinmiyorum: “2012”, sinemanın felaket tutkusu ile seyircinin sabrını aynı anda test eden bir görsel gürültü. Ama hakkını verelim; yıllar geçse de hâlâ tek bir soruyla aratılıyor: 2012 filmi hangi platformda? Aşağıda hem nerede izleyebileceğini net biçimde paylaşıyorum hem de filme dair tartışmayı kızıştıracak eleştirimi bırakıyorum. Özet Cevap: 2012 filmi hangi platformda? 12 Ekim 2025 itibarıyla Türkiye’de “2012”’yi TV+ üzerinden abonelikle izleyebilir; Apple TV (iTunes) üzerinden kiralayabilir veya satın alabilirsiniz. Netflix Türkiye kataloğunda ise şu an görünmüyor. :contentReference[oaicite:0]{index=0} 2012 neden hâlâ konuşuluyor? Roland Emmerich’in yönettiği 2009 tarihli bu kıyamet gösterisi, dünyayı devasa doğal felaketlerle parçalarken koltuğa mıhlayan bir pace’e…

Görelilik Ekolü Nedir? Toplumsal Yapıların İçinde Değişken Gerçeklikleri Anlamak Bir sosyolog olarak toplumun karmaşık yapısını incelediğimde, her davranışın, her değer yargısının ve her normun kendi bağlamında anlam kazandığını fark ederim. İnsan davranışları, yalnızca bireysel tercihlerle değil; toplumsal düzen, kültürel normlar ve tarihsel süreçlerle şekillenir. İşte bu noktada, sosyolojide derin bir bakış açısı sunan görelilik ekolü devreye girer. Peki, görelilik ekolü nedir? Bu ekol, toplumsal gerçekliğin mutlak değil, göreli olduğunu; yani kültürden kültüre, sınıftan sınıfa, cinsiyetten cinsiyete farklı biçimlerde yaşandığını savunur. Görelilik Ekolünün Sosyolojik Temelleri Görelilik ekolü (sociological relativism), toplumsal olguların evrensel doğrularla açıklanamayacağını, her toplumun kendi dinamikleri içinde değerlendirilmesi gerektiğini…

Gerçek Güç Nedir? Tarihin Derinliklerinden Günümüze Uzanan Bir Sorgulama Bir Tarihçinin Samimi Girişi Bir tarihçi olarak geçmişin izlerini sürerken, beni en çok etkileyen şeylerden biri “güç” kavramının zamanla nasıl değiştiği olmuştur. Bir imparatorun ordularıyla kurduğu hâkimiyet, bir düşünürün fikirleriyle yarattığı etki, bir halkın sessiz direnişi… Hepsi farklı biçimlerde “güç”ü temsil eder. Ama gerçek güç nedir? Güç yalnızca zor kullanma yetisi midir, yoksa zamanla dönüşen, insanın içsel olgunluğuna dayalı bir bilgelik midir? Bu yazı, tarihsel süreçlerde gücün nasıl tanımlandığını ve bugün bu kavramı nasıl yeniden yorumlayabileceğimizi tartışıyor. Antik Dünyada Güç: Tanrıların ve Kralların İradesi Antik çağlarda güç, ilahi bir kaynaktan gelirdi.…

Ev Sahibi İstediği Zaman Evi Gösterebilir mi? Pedagojik Bir Perspektiften Öğrenme, Hak ve Sınırlar Bir eğitimci olarak, öğrenmenin yalnızca okul sıralarında değil, yaşamın her alanında gerçekleştiğine inanırım. Her tartışma, her karşılaşma, her çatışma bir öğrenme fırsatıdır. “Ev sahibi istediği zaman evi gösterebilir mi?” sorusu da yalnızca bir mülk tartışması değildir; aynı zamanda bireysel hakların, toplumsal sorumlulukların ve karşılıklı saygının öğrenildiği bir sosyal laboratuvardır. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, bilgiyi yalnızca almakta değil, onu davranışa dönüştürmekte yatar. Bu nedenle bu yazıda konuyu yalnızca hukuksal değil, pedagojik bir mercekten ele alacağız: Hak, sınır ve öğrenme arasındaki ince çizgiyi nasıl inşa ediyoruz? Davranışçı Öğrenme Kuramı…

Bilimsel Araştırma Nedir? TDK Tanımı Üzerinden Toplumsal Bir Okuma Giriş: Bilimin İnsan Hikâyesindeki Yeri Bir sosyolog olarak, toplumun dinamiklerini anlamaya çalışırken sık sık “bilim” kelimesine geri dönerim. Çünkü bilim, yalnızca laboratuvarlarda ya da kütüphanelerde yapılan bir etkinlik değildir; o, toplumsal düzenin, merakın ve sorgulamanın kurumsallaşmış halidir. Toplumsal yapıların bireylerle kurduğu etkileşimi çözmeye çalışırken, bilimsel araştırmanın özünde insan davranışlarının sistematik bir biçimde anlaşılması yatar. Türk Dil Kurumu’na göre “bilimsel araştırma”, belirli bir konuda gerçeğe ulaşmak amacıyla yapılan, sistemli bilgi edinme sürecidir. Ancak bu tanım, yüzeyin altında çok daha derin bir anlam taşır: Bilimsel araştırma, bir toplumun “bilgiye nasıl yaklaştığını”, “neye değer…

Candida mantarı kendiliğinden geçer mi? Köklerden bugüne, bugünden yarına dürüst bir değerlendirme Bu satırları yazarken aklımda tek bir sahne var: mutfak masasında bir çay, etrafta arkadaş sohbeti; “geçer mi, beklesem olur mu?” sorusu havada asılı kalmış. Sağlık konuşmak bazen yorucu, bazen de çekinilen bir iş; ama doğru bilgi paylaştıkça güçleniyoruz. O yüzden gel, Candida mantarını (kandidoz) sansasyonsuz, sakin ve samimi bir yerden ele alalım. Kısa cevap: Hafif bazı yüzeyel mantar enfeksiyonları kendiliğinden yatışabilir; fakat çoğu olguda yakınmalar tedavi başlanana kadar uzar ve tekrarlama eğilimi yüksektir. Semptomlar belirginse, sık yineliyorsa ya da risk etmenleri varsa “bekleyip görmek” yerine uygun değerlendirme ve…

1 Rumi Yıl Kaç Gündür? Mitleri Yıkan Cesur Bir Analiz Net konuşalım: “1 Rumi yıl kaç gündür?” diye sorup tek cümlelik cevap beklemek, tarihe, siyasete ve bilime haksızlık. Evet, Rumi yıl pratikte 365 gündür; dört yılda bir 366’ya çıkar. Ama bu kadarını söyleyip geçmek, Rumi takvimin nasıl doğduğunu, neden değiştirildiğini ve bugün niçin hâlâ kafaları karıştırdığını ıskalıyor. Gelin, “gün sayma”yı bir hesap değil, bir dünya görüşü olarak tartışalım. — Hızlı Cevap (ve Uzun Yankı): 365 mi, 366 mı? Rumi takvim Osmanlı’nın mali işleri için benimsenmiş, Jülyen esaslı bir güneş takvimiydi. Jülyen yıl, ortalama 365 gün 6 saat (yani 365,25 gün)…

Gıdıklanmak İyi midir? Ekonomik Bir Perspektiften Değerlendirme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomistin Merakı Ekonomistlerin en önemli çıkış noktalarından biri, sınırlı kaynaklar ve bunların nasıl en verimli şekilde kullanılacağına dair yapılan seçimlerdir. İnsanlar, her gün yüzlerce karar alır; bu kararların her biri, belirli bir amaca hizmet eder ve genellikle bu seçimlerin kısa ve uzun vadeli sonuçları vardır. Aynı şekilde, toplumsal bir davranış olarak gıdıklanmak da, insanların kaynaklarını (zaman, enerji, duygusal yatırım vb.) nasıl kullandığıyla bağlantılı bir davranış biçimi olarak değerlendirilebilir. Gıdıklanmak, birçok insan için eğlenceli, hoş bir deneyim olabilirken, bazıları için rahatsız edici bir durum oluşturabilir. Bu durumu sadece bireysel…