Mantıkta kıyas nedir?

Kıyas veya kıyas (Antik Yunanca: συλλογισμός), mantıkta, iki önerme açısından ifade edilebilen veya ifade edilebilen bir kanıttır; bunlardan biri “öncül” adı verilen orta terimdir ve üçüncü bir önerme, bu iki öncülden zorunlu olarak türetilir.

Kıyasın türleri nelerdir?

Kıyasın çeşitleri ve çeşitleri nelerdir? 1.1. Kesin kıyas. 1.1.1. Yüklemli kesin kıyas (kategorik kıyas) 1.1.2. Şartlı kesin kıyas. 1.2. Seçici kıyas. BİLEŞİMSEL KARŞILAŞTIRMA. 2.1. Bağlantılı kıyas. 2.2. Sıralı kıyas. 2.3. Karma kıyas. Düzensiz kıyas.

Entimem kıyas nedir örnek?

Bir öncül veya sonucu atlayan kıyaslara kısaltılmış kıyas (entimem) denir. Örneğin: “Sigara içmek zararlıdır çünkü kansere neden olur.” Entimemin zihindeki tam ifadesi şu şekildedir: Kansere neden olan her şey zararlıdır.

Hulfi kıyas nedir?

Hulf, bu özel kullanımıyla mantık ilminde kıyasın bir türü olarak karşımıza çıkmakta ve delillerin temelini oluşturmaktadır.

Kıyası nedir kısaca?

Kıyas (Arapça: القياس), analoji, bir İslam hukuk terimi, fıkhın dördüncü kaynağıdır. Kıyas, nas (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir problemi, aralarındaki ortak sebep-sonuç ilişkisi nedeniyle çözümü ayet veya hadislerle belirlenen bir probleme benzeterek çözmektir.

Kıyası ve içma nedir?

İcma: Bir olayın şer’î hükmünün açıklanması hususunda fakihlerin görüşlerinin ittifakıdır. Kıyas: Bir fakihin bir olayın şer’î hükmünün açıklanması hususunda şahsî görüşüdür.

Kıyası kaça ayrılır?

İbn Sina’nın verdiği son şekliyle kıyas, şekline göre içkin ve özel olmak üzere iki kısma ayrılır.

Kıyas unsurları nelerdir?

Kıyasın Unsurları Her kıyas üç kavramdan oluşur. Bu kavramlar sözlü olarak ifade edildiklerinde terimler olarak adlandırılırlar. Bu terimlerden biri, bir tez olarak ortaya atılıp ispatlanacak ifadenin öznesi, diğeri ise onun yüklemidir.

Mantık dersi sorit nedir?

Sorit kısaltılmış bir kıyastır. Her nesne uzayda yer kaplar. Uzayda yer kaplayan her nesnenin ağırlığı vardır. Sonra her sıvının ağırlığı vardır. Bunlar kesin bir kıyas ve isteğe bağlı bir kıyasın birleştirilmesiyle oluşturulan kıyaslardır.

Entimem ne demek mantık?

Öncüllerden herhangi biri, hatta sonuç bile, çıkarılabilir; ama bütün olarak, aklıma en doğal gelen odur. Öncüllerden herhangi biri, hatta sonuç bile, çıkarılabilir; ama bütün olarak, aklıma en doğal gelen odur.

Bitişik koşullu kıyas nedir?

Bitişik koşullu kıyas. Bitişik koşullu kıyas iki öncülden oluşur. İlk öncül iki ifadeden oluşurken, ikinci öncül ilk öncüldeki iki ifadeden birinin olumlu veya olumsuz versiyonudur. Böylece, ilk öncüldeki iki ifadeden biri veya bunların çelişkisi (nakiz) bir sonuç olarak ortaya çıkar.

Düzensiz kıyas ne demek?

Basit kıyas iki öncül ve bir sonuçtan oluşmasına rağmen, günlük hayatta kullandığımız sonuçlar daha az veya daha fazla öncülden oluşur. Bu nedenle klasik kıyas biçimlerine uymazlar. Bu kıyaslara düzensiz kıyas denir.

Hafi kıyas ne demek?

Kıyası bırakıp ayet ve hadislerle en uyumlu olanı almak demektir. Daha dar bir bakış açısıyla istihsan, kıyasın bir parçasıdır. Buradaki kıyasın sebebi, iyice düşünülüp incelendiğinde anlaşılabilmesidir. Bu tür istihsanın bir diğer adı da hafî kıyastır.

Akli kıyas nedir?

Sarf ve Nahiv’de tümevarımla belirlenen ölçüye kıyas (nahvî kıyas) denirken, mantıkta, doğruluğu kesin olan en az iki önermeden kaçınılmaz olarak üçüncüsüne ulaşan akıl yürütme biçimini (öncül, mukaddime) ifade eder.

Zincirleme kıyas nedir mantıkta?

1. Zincirleme kıyas: Birinci cümlenin yüklemi ikinci cümlenin öznesi, bu ikinci cümlenin yüklemi de üçüncü cümlenin öznesi ve sonuç cümlesi de birinci cümlenin bir belirlemesini içeriyorsa buna zincirleme kıyas denir.

Kıyas kuralları nelerdir?

Kıyaslama kuralları: Her basit kıyasta üç terim bulunmalıdır: ana, ikincil ve orta terimler. … Orta terim sonuçta bulunmamalıdır. Orta terim öncüllerde en az bir kez tam olarak düşünülmelidir. Yargıdaki bir terimin genişletilmesi, öncüllerdeki terimlerin kapsamını aşmamalıdır.

Kıyas unsurları nelerdir?

Kıyasın Unsurları Her kıyas üç kavramdan oluşur. Bu kavramlar sözlü olarak ifade edildiklerinde terimler olarak adlandırılırlar. Bu terimlerden biri, bir tez olarak ortaya atılıp ispatlanacak ifadenin öznesi, diğeri ise onun yüklemidir.

Kıyas elemanları nelerdir?

Geçerli bir kategorik kıyas üç önermeden oluşur; bunlardan biri kanıtlanan sonuçtur ve diğer ikisi sonucu kanıtlayan önermelerdir, öncüller olarak adlandırılır. Yine, her kıyasta üç terim vardır; sonucun öznesi, yüklemi ve her iki öncülde de bulunması gereken orta terim.

Kıyas yasası nedir?

Kanun koyucu tarafından suç olarak açıkça düzenlenmemiş bir davranışın mevcut suçlara kıyas yapılarak cezalandırılması anlamına gelen kıyas kavramı ve kıyas yasağı, kanunilik ilkesinin sağladığı koruyucu fonksiyon sebebiyle ceza hukukunda yasaklanmıştır.

Kaynak: sonics.com.tr